پیوند «دانش–سرمایه–فناوری»؛ کلید توسعه شیلات ایران

همزمان با برگزاری نخستین رویداد ملی «اقتصاد شیلات ایران در افق آینده» در منطقه آزاد قشم، مجموعه‌ای از دیدگاه‌های کارشناسی و فناورانه از سوی مدیران، متخصصان و فعالان حوزه شیلات مطرح شد که هر یک چشم‌اندازی متفاوت اما مکمل از آینده این صنعت ارائه می‌کنند.
تقریبا تمامی حاضران بر سه محور اصلی— ضرورت همگرایی دانش و تکنولوژی، تقویت زنجیره اتصال دانشگاه و صنعت، و فعال‌سازی ظرفیت‌های فناورانه و صادراتی — به‌عنوان مسیرهای راهبردی توسعه شیلات ایران تاکید داشتند.
ناصر کرمی‌راد، مدیرکل دفتر توسعه آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در این رویداد تأکید کرد که آینده شیلات کشور در گرو هم‌افزایی میان تولیدکنندگان، بخش دولتی، فناوری و سرمایه‌گذاری است.
او گفت: این رویداد توانست ارتباط مؤثری میان بخش خصوصی و بخش دولتی ایجاد کند و امیدوارم استمرار چنین نشست‌هایی مسیر پیشرفت صنعت دریامحور ایران را هموار کند.
از نظر دکتر نوروزی، متخصص زیست‌دریا، یکی از خلأهای اساسی این حوزه، نبود پیوند ساختاری میان دانشگاه، شرکت‌های فناور و فعالان تولیدی است. او در تحلیل حضور خود گفت: هدف اصلی‌ام شناخت دغدغه‌های پرورش‌دهندگان و گفت‌وگو با استارتاپ‌ها برای تقویت حلقه واسط بین دانشگاه و صنعت بود. بخش علمی و R&D می‌تواند نقش مهمی در حل چالش‌های پرورش‌دهندگان و ارتقای فناوری ایفا کند.
بخش دیگری از تحلیل‌ها متعلق به فعالان فناوری مستقر در قشم است؛ جایی که تولید جلبک‌های دارویی، تکثیر مرجان‌ها و پرورش آبزیان زینتی، به‌عنوان شاخه‌های نوظهور اقتصاد شیلات مطرح می‌شوند. معین راستین، مدیرعامل زیست‌پالایشگاه قشم با اشاره به پتانسیل صادراتی محصولات جلبکی گفت: به دنبال این هستیم که از ظرفیت‌های صادراتی منطقه آزاد و حمایت‌های سازمان شیلات نهایت استفاده را ببریم و آگاهی خود را از فرایندهای صادراتی افزایش دهیم.
یعقوب رمچاهی، فعال حوزه تکثیر مرجان‌ها، بر اهمیت اثرات زیست‌محیطی این فعالیت‌ها تأکید کرد و افزود: توانسته‌ایم گونه‌های مختلف مرجان و شقایق را تکثیر کنیم و امیدواریم در آینده در احیای اکوسیستم‌های دریایی نقش پررنگی داشته باشیم.
رضایی از شرکت دنیای ماهیان زینتی نیز گفت: در تکثیر گونه‌های خاص، هیبریدی و تولید خوراک آبزیان فعالیم و تلاش ما کمک به رفع مشکلات صنعت شیلات و حفاظت از محیط‌زیست خلیج فارس است.
مجموعه این دیدگاه‌ها نشان می‌دهد که زیست‌فناوری دریایی به‌سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از حوزه‌های اثرگذار، اشتغال‌زا و صادرات‌محور در قشم است.
صنعت شیلات ایران در مسیر گذار از تولید سنتی به مدیریت مبتنی بر فناوری، اکوسیستم نوآوری و توسعه صادرات قرار دارد. رویداد قشم توانسته است بستری برای گفت‌وگوی میان سیاست‌گذاران، متخصصان دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کند؛ گفت‌وگویی که اگر به برنامه‌های مشترک، حمایت‌های مالی هدفمند و شبکه‌سازی پایدار تبدیل شود، می‌تواند جایگاه ایران در اقتصاد دریامحور منطقه را ارتقا دهد.